Xe mất phanh là tình huống cực kỳ nguy hiểm, và nguyên nhân chính thường xuất phát từ một số yếu tố sau:
1. Hệ thống phanh bị rò rỉ dầu phanh (thủy lực)
-
Khi dầu phanh (brake fluid) bị rò rỉ hoặc cạn, áp suất trong hệ thống không đủ để đẩy má phanh ép vào đĩa phanh hoặc tang trống, dẫn đến mất phanh.
2. Má phanh (bố thắng) mòn quá mức
-
Khi má phanh mòn đến giới hạn mà không được thay thế, lực ma sát giảm nghiêm trọng khiến hiệu quả phanh suy giảm, thậm chí không còn khả năng hãm xe.
3. Hỏng bơm tổng phanh (master cylinder)
-
Bộ phận này chịu trách nhiệm tạo áp suất thủy lực trong hệ thống phanh. Nếu bơm tổng phanh bị hỏng, lực phanh sẽ không được truyền đi đúng cách, gây mất phanh hoàn toàn.
4. Đĩa phanh/tang trống phanh bị biến dạng hoặc quá nóng
-
Khi xe phanh liên tục trong thời gian dài (nhất là khi đổ đèo), nhiệt độ tăng cao làm đĩa phanh giãn nở, biến dạng, gây "mất phanh do sôi dầu" (brake fade).
5. Dầu phanh bị sôi (Air Bubble)
-
Nếu dầu phanh chứa nước hoặc chất lượng kém, khi nhiệt độ tăng cao, nước trong dầu sôi tạo bọt khí, làm cho áp lực phanh bị mất, gây hiện tượng "chân phanh mềm" hoặc mất hoàn toàn tác dụng.
6. Phanh tay (phanh đỗ) bị kẹt hoặc trục trặc
-
Trong một số trường hợp, phanh tay hoạt động không đúng cách cũng ảnh hưởng đến khả năng dừng xe.
7. Lỗi từ hệ thống hỗ trợ điện tử (ABS, ESP)
-
Các lỗi cảm biến hoặc điều khiển phanh điện tử cũng có thể gây ra tình trạng mất kiểm soát hệ thống phanh.
Ghi nhớ:
-
Bảo dưỡng hệ thống phanh định kỳ, kiểm tra dầu phanh, má phanh, đĩa phanh là cách tốt nhất để phòng tránh mất phanh.
-
Khi lái xe ở những nơi có địa hình phức tạp (đèo, dốc), cần sử dụng kỹ thuật phanh động cơ (engine braking) để hạn chế phụ thuộc quá nhiều vào phanh.
CÁCH XỬ LÝ KHI XE MẤT PHANH, ĐẶC BIỆT KHI ĐANG ĐỔ ĐÈO
XUỐNG DỐC RẤT NGUY HIỂM . DO VẬY LÁI TUYỆT ĐỐI ÁP DỤNG LÊN ĐỐC TỐC ĐỘ NÀO SỐ NÀO THÌ XUỐNG DỐC TỐC ĐỘ ĐÓ SỐ ĐÓ = NÓI CHÍNH XÁC HƠN LÀ LÊN DỐC CHẬM - XUỐNG DỐC CŨNG PHẢI ĐI CHẬM - ĐI ĐÚNG PHẦN ĐƯỜNG LÀN ĐƯỜNG TRÊN ĐÈO DỐC. KHÔNG MAY GẶP TÌNH HUỐNG MẤT PHANH CẦN: -
1. Bình tĩnh, không được hoảng loạn
-
Việc đầu tiên là giữ bình tĩnh, tuyệt đối không giật mình đạp mạnh phanh liên tục, vì có thể làm xe mất kiểm soát hoàn toàn.
-
2. Sử dụng phanh động cơ (engine braking) ngay lập tức
-
Về số thấp (D3, D2, D1 nếu là số tự động hoặc số 3-2-1 đối với xe số sàn) để tận dụng lực hãm từ động cơ giảm tốc độ tự nhiên của xe.
-
Không cắt côn (âm côn) khi xe số sàn, vì làm vậy sẽ khiến xe trôi tự do và mất hoàn toàn khả năng hãm.
-
3. Đánh xi-nhan và bấm còi xin đường
-
Bật đèn cảnh báo khẩn cấp (hazard light) để báo cho các phương tiện phía trước và phía sau biết xe bạn đang gặp sự cố.
-
Bấm còi liên tục nếu cần thiết để cảnh báo cho người đi đường.
-
4. Sử dụng phanh tay (phanh đỗ) đúng kỹ thuật
-
Kéo phanh tay từ từ, không được giật mạnh vì có thể khiến xe quay ngang hoặc lật xe.
-
Nếu cảm thấy bánh sau bị khóa (trượt) thì phải nhả ra ngay và thao tác lại nhẹ nhàng hơn.
-
5. Tìm cách cho xe va chạm có kiểm soát để giảm tốc độ
-
Nếu không thể dừng xe bằng các biện pháp trên, hãy tìm khu vực an toàn như:
✅ Lề đường đất, lùm cây, dải phân cách mềm để cho xe quệt nhẹ, giảm tốc dần trước khi dừng hẳn.
✅ Tuyệt đối tránh lao vào vực, vách đá hoặc đâm thẳng vào vật cứng. -
Ghi nhớ nguyên tắc vàng: Đi Chậm đúng Phần Đường Làn Đường
"Đổ đèo băng sốnào thì leo đèo bằng số đó."
"Phanh chính là động cơ – Phanh tay chỉ hỗ trợ."
" Tìm điểm giảm tốc"
" Đi vào đường tránh nạn "
Hoặc vách núi có cây ci lớn ngăn cản giảm thiểu rủi ro
NGUYÊN TẮC ĐỔ ĐÈO ĐỂ TRÁNH MẤT PHANH (PHÒNG NGỪA)
✅ Đi số thấp ngay từ đầu khi bắt đầu đổ đèo (D2 hoặc D1) – dùng lực hãm động cơ hỗ trợ.
✅ Hạn chế rà phanh liên tục – chỉ đạp phanh ngắt quãng, dứt khoát khi cần điều chỉnh tốc độ.
✅ Kiểm tra hệ thống phanh trước hành trình: Đặc biệt dầu phanh, má phanh.
✅ Nghỉ ngơi khi cần thiết: Nếu đèo dài, nên dừng lại kiểm tra phanh, tránh quá nhiệt.
